Przechowywanie wody

Powodem budowy zapór jest magazynowanie wody do przyszłego wykorzystania, szczególnie w obszarach, gdzie opady deszczu są nieregularne. Woda przechowywana w zaporach może być wykorzystywana do różnych celów. Podczas suchszych pór roku, miasta mogą być zaopatrywane w wodę przechowywaną w zaporach, zapewniając mieszkańcom stały dopływ wody.

Nawadnianie

Jednym z podstawowych powodów, dla których buduje się zapory, jest dostarczanie wody do wspierania rolnictwa, szczególnie w regionach o ograniczonych opadach. Koncepcja magazynowania wody do wykorzystania w rolnictwie jest starożytna, jednak budowa zapór irygacyjnych w dzisiejszych czasach doskonale wykorzystuje technologię do magazynowania jak największej ilości wody.

Jedną z zapór, która miała znaczący wpływ na irygację jest Wysoka Zapora Asuańska, która została zbudowana w latach 60-tych. Ze względu na klimat Egiptu, rolnictwo jest silnie uzależnione od irygacji. Dane wskazują, że tama uwalnia 11 mil sześciennych wody do różnych kanałów irygacyjnych, które następnie kierują wodę do gospodarstw w dolinie Nilu i delcie Nilu. W tych regionach, uprawianych jest prawie 130 000 mil kwadratowych ziemi, dzięki wpływowi tamy. Innym regionem, w którym zapory odgrywają znaczącą rolę w nawadnianiu jest Izrael, a w szczególności zapora Tel-Yeruham zbudowana na strumieniu Revivim. Zapora została ukończona w 1953 roku i dostarczyła ogromne ilości wody dla rolnictwa. Przykładem polskiej potężnej zapory, jest zapora wodna w Solinie.

Kontrola powodzi

Innym powodem budowy zapór jest kontrola powodzi na obszarach, gdzie stanowią one duże zagrożenie dla społeczności. Powodzie są jedną z najbardziej niszczycielskich klęsk żywiołowych i znacząco wpływają na społeczności żyjące wzdłuż brzegów rzek. Rzeka Nil była jedną z rzek, które w swojej historii powodowały ogromne powodzie. Powodzie okazały się istotnym problemem dla rządów egipskich nawet w okresie kolonialnym i próbowano znaleźć metody zapobiegania wylewom rzeki. Rząd ostatecznie zdecydował się na budowę Wysokiej Tamy Asuańskiej. Po wybudowaniu tamy wylewanie Nilu ustało.

Wytwarzanie energii elektrycznej

Budowa zapór jest również niezbędna przy wytwarzaniu energii hydroelektrycznej. Wiele krajów na świecie rezygnuje z paliw kopalnych na rzecz odnawialnych źródeł energii, takich jak energia wodna, co zwiększa znaczenie zapór. Jeden z najważniejszych projektów hydroelektrycznych na świecie, Itaipu Dam, znajduje się wzdłuż rzeki Parana. Tama zyskała międzynarodową sławę w 2016 roku, ponieważ wyprodukowała więcej energii wodnej niż jakikolwiek inny projekt na świecie na poziomie około 103 098 366 megawatogodzin. Rządy Paragwaju i Brazylii wspólnie zarządzają tamą.